روز جهانی مهاجرت در بحبوحه بحران مهاجرت و پناهندگی

مهاجرت و پناهندگی هر دو محصول نابسامانی جهان امروز در رعایت معیارهای حقوق بشر می باشند و بر اساس قطعنامه 26/19 شورای حقوق بشر، رسیدگی به وضعیت مهاجران منجر به ارتقا حقوق بشر می شود. مساله ای مهم که بسیاری از کشورها که مدعی رعایت موازین حقوق بشر می باشند زمانی که پای صحبت مهاجران و پناهندگان می شود، از آن فاصله می گیرند.
چشم انداز تاسف بار اوضاع مهاجران در جهان امروز، تصویری ناخوشایند را برای جهان امروز ترسیم کرده است. تراژدی مهاجرانی که هر روز بر تلفات آنان افزوده می شود.
مهاجران در راه فرار از بحران های داخلی در کشورهای خود و در راه رسیدن به سرپناهی امن برای خود و فرزندانشان، از دریا، صحرا و کوهستان ها میگذرند. بسیاری با عبور از مناطق جنگی خطر گلوله را به جان خریده و زندگی خود را در معرض انواع خطرات قرار می دهند.
بر اساس آمار سازمان بین المللی مهاجرت در سال 2016 بالغ بر هفت هزار نفر در مسیر مهاجرت جان باخته اند. این آمار شامل افرادی که در صحنه نبرد و در حین فرار به قصد مهاجرت کشته می شوند نمی باشد. بر اساس همین آمار روزانه بیست نفر در مسیر حرکت خود کشته می شوند.
اکثریت این مهاجران از کشورهای بحرانی و جنگ زده میگریزند و بسیاری دیگر از قحطی های ناشی از خشکسالی و عده ای دیگر نیز به دلیل ناامنی سیاسی فرار را بر ماندن ترجیح می دهند.
بنابر آمار مشترک سازمان بینالمللی مهاجرت و آژانس مهاجرت سازمان ملل، یکی از هفت نفر انسان این کره خاکی مهاجر می باشد و در سال 2016 بالغ بر 5000 مهاجر در مسیر مهاجرت خود ناپدید شده اند. فراتر از تلفات انسانی مهاجرت و از دست رفتن جان هزاران انسان، اعم از کودکان و زنان، مهاجرت آثار زیانباری را نیز بر وضعیت روحی و روانی مهاجران خواهد گذارد.

جهان و چالش حقوق بشری مهاجران
گسترش اعتراضات مردمی در کشورهای اروپایی نسبت به حضور پناهجویان و مهاجران، پیروزی ریس جمهوری آمریکا با وعده های ضدمهاجرتی، و قدرت گیری احزاب راست گرا در اروپا در ماه های اخیر نگرانی هایی را به وجود می آورد.
وضعیت حقوق بشر در اروپا سال پر تلاطمی را در مورد رسیدگی به وضعیت پناهندگان داشته است. در سالی که گذشت، قریب به یک میلیون نفر به اروپا مهاجرت کرده اند که از نیمی از آنان از کشورهایی نظیر سوریه، افغانستان و اریتره می باشند.
40 درصد این افراد را کودکانی تشکیل می دهد که تنها اقدام به مهاجرت کرده اند. این کودکان که از جنگ و قحطی فرار می کنند، در مسیر مهاجرت در معرض انواع آسیب های جسمی و روحی قرار می-گیرند. کودکان بی سرپرست و بدسرپرست از کشورهای مختلف و عموما بحران زده مقصد اروپا را درپیش می گیرند.
بر اساس گزارشی بی بی سی، درصد بسیار بالایی از این کودکان در اردوگاه های پناهجویان مورد آزار و اذیت قرار می گیرد. آزار و اذیتی که در بسیاری از موارد توسط مردم محلی نیز صورت می گیرد. این حوادث در اردو گاه های پناهجویی در یونان و فرانسه و ایتالیا و ... به ثبت رسیده اند.
"پروفسور فلرتی" در بخشی از گزارش خود به تشابه وضعیت کودکان در بند و بدون حمایت اشاره و ضمن تشبیه وضعیت این کودکان به حیوانات باغ وحش اضافه می دارد که " البته وضعیت نگهداری حیوانات به مراتب بهتر است"..
بنابر برخی گزارشات درصدی از کودکان در اردوگاه های آلمان و فرانسه و یونان ناپدید شده و از سرنوشت آنان اطلاعی در دسترس نیست. علاوه بر کودکان زنان نیز، در معرض سوء استفاده و اذیت و آزارهای گسترده قرار دارند. ترس عمده ترین دغدغه زنان پناهجو است..
ناتوانی در رسیدگی به وضعیت این کودکان از اصلی ترین انتقادات به دولت های اروپایی است. تعهد در پذیرش اولیه پناهندگان و سپس ناتوانی در سروسامان دادن به اوضاع ناگوار آنان، دغدغه مهم و است که رسیدگی ویژه ای را می طلبد.
انتقاد وارد امده دیگر در باره هجمه ادبیاتی آمار پناهندگان در کل اتحادیه اروپا از بسیاری از کشورهایی که به طور سنتی در همسایگی کانون های بحران و پناهندگی می باشند بسیار کمتر است اما همین درصد کم به صورت مدوام آماج حملات و موج جدیدی از نفرت می باشند. حملاتی که بیشتر از جانب احزاب و مقامات سیاسی بیان می شوند و نه مردم عادی.
حملات علیه پناهجویان به بهانه تهدیدات امنیت ملی و آسیب های اجتماعی مضاعف مطرح می شوند. فراتر از آسیب های مهاجرت و پناهجویی در مسیر اروپا، بازگشت اجباری این افراد از اروپا نیز نگرانی هایی را به وجود آورده است. بازگشت اجباری پناهندگان از دیگر روندهای جدیدی است که مهاجران و پناهندگان را با چالش های انسانی جدیدی روبرو می سازد.
افزایش حملات علیه سیاست های مهاجرت پذیری و پناهجویان در اروپا و آمریکا، بدون هیچ گونه تحقیق و بررسی موشکافانه و تنها با گذشت یک سال از شدت یافتن ورود پناهجویان نشات می گیرد. فاصله زمانی کوتاهی که به سرعت توانسته است بدون هیچ گونه سند و مدرکی پناهجویان را مقصر بسیاری از مشکلات سیاسی امروز اروپا معرفی کند.
منتقدان حمایت دولت های میزبان از مهاجران و پناهندگان در اروپا و آمریکا از مساله ای مهم غافل می باشند که تشویق و تبلیغ سیاست های ضد مهاجرتی و پناهندگی غافل شدن از مبانی اساسی حقوق بشر است.

زهرا میرابیان
منابع:

https://www.amnesty.org/ar/latest/news/2016/10/greece-evidence-points-to-illegal-forced-returns-of-syrian-refugees-to-turkey
https://documents-dds-ny.un.org/doc/UNDOC/GEN/G16/076/66/PDF/G1607666.pdf?OpenElement
http://www.iom.int/