نگاهی به حمله آمریکا به سوریه

امریکا تاکید کرد این حملات در واکنش به «تهدید امنیت ملی» انجام شد، همچنین ترامپ گفت این حمله در واکنش به حملۀ شیمیایی مشکوکی انجام شده که واشنگتن مدعی است دولت سوریه با استفاده از جنگنده‌های این پایگاه انجام داده است.
این حادثه در شهر خان شیخون در استان ادلب در شمال غرب سوریه رخ داد و 86 کشته به جا گذاشت. در این راستا واکنش های زیادی از سوی جوامع بین الملل به این حمله صورت گرفت. معارضان و برخی کشورهای غربی از جمله امریکا، دولت سوریه را عامل این حمله معرفی کردند، اما ارتش سوریه در بیانیه‌ای این اتهام را رد و تأکید کرد تاکنون در هیچ جایی از سلاح شیمیایی استفاده نکرده است.
وزیر خارجۀ سوریه، نیز با رد این اتهامات گفت «نیروهای مسلح این کشور نه‌ تنها علیه مردم، حتی علیه تروریست‌ها هم از سلاح‌های شیمیایی استفاده نکرده و نخواهد کرد. وی افزود در حملۀ هوایی ارتش سوریه یک انبار مهمات شامل سلاح‌های شیمیایی متعلق به جبهة‌النصره هدف قرار گرفت. دولت سوریه مدعی است که زرادخانۀ تسلیحات شیمیایی خود را به نمایندگان سازمان ملل و سازمان منع تسلیحات شیمیایی تحویل داده است. دمشق همچنین بارها دربارۀ تسلیحات شیمیایی معارضان و تروریست‌ها و امکان استفاده از این تسلیحات در مناطق غیرنظامی هشدار داده بود.
در حالی که ایران و روسیه حمله آمریکا به سوریه را محکوم کرده اند و روسیه اعلام کرد که توافق نظامی با واشنگتن با هدف جلوگیری از بروز حوادث هوایی را در آسمان سوریه تعلیق کرده است، بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی و دولت هایی چون عربستان سعودی، ترکیه، استرالیا، آلمان و فرانسه از آن حمایت کردند.
سخنگوی وزارت امورخارجه ایران گفت: ایران به عنوان بزرگترین قربانی سلاح های شیمیایی در تاریخ معاصر، هرگونه استفاده از سلاح شیمیایی را فارغ از عاملان و قربانیان آن محکوم می کند. وی افزود: تهران استفاده از این بهانه برای اقدامات یک جانبه را خطرناک، مخرّب و نقض اصول آمره حقوق بین الملل می داند.
بهانه¬ی حمله و نوع حمله نشان می¬دهد که هدف حمله مساله ای فراتر از دلسوزی رئیس جمهوری ایالات متحده برای کودکان سوری بوده و می باشد، اگر وی واقعا دلسوز مردم سوریه بود آنها را از ورود به ایالات متحده منع نمی کرد. همچنین هنوز مشخص نیست که تسلیحات شیمیایی چگونه به خان شیخون رسیده اند و آیا ایالات متحده همین رفتار را در قبال جبهه النصره یا داعش در صورت استفاده از این تسلیحات شیمیایی علیه مردم بی گناه در جاهای دیگر سوریه نشان می داد؟
با این اوصاف امریکا کنوانسیون چهارم ژنو 1949 راجع به حمایت از افراد غیرنظامی در زمان جنگ و پروتکل الحاقی 1977را نقض کرده است. از سوی دیگر کنوانسیون منع سلاح های شیمیایی1993،کلیه کشورهای جهان را از ساخت، ذخیره سازی و استفاده از سلاح های شیمیایی منع کرده است. همچنین از کشورهای دارنده این سلاح ها خواسته است که زرادخانه های شیمیایی خود را در مدت زمان تعیین شده از بین ببرد.
در میان کشورهای جهان، امریکا یکی از بدترین کارنامه ها را در زمینه سلاح های کشتار جمعی دارد. این کشور در زمره نخستین کشورهای تولید کننده سلاح های شیمیایی است و نخستین سلاح اتمی را نیز در جنگ به کار برد. همچنین این کشور از جمله کشورهاییست که دارای بیشترین تعداد سلاح های اتمی و شیمیایی است. درعمل به کنوانسیون های بین المللی خلع سلاح نیز عملکرد بسیار بدی داشته است. به عنوان مثال، پیمان منع اشاعه تسلیحات هسته ای «ان پی تی» امریکا و کشورهای هسته ای دیگر را به کنارگذاشتن تسلیحات اتمی متعهد کرده است. در مورد پیمان منع تولید تسلیحات شیمیایی نیز هنوز امریکا تمامی ذخایر تسلیحات شیمیایی خود را نابود نکرده است، در حالی که بر اساس مفاد کنوانسیون خلع سلاح شیمیایی، امریکا ملزم بود تا سال 2012 به تعهد خود عمل کند. حال آمریکا در مقام پلیس جهانی، سوریه را آماج حمله موشکی قرار داد با این بهانه که شهر خان شیخون در این کشور مورد حمله شیمیایی قرار گرفته است و این در حالی است که هنوز این ادعا اثبات نشده است.
حکومت امریکا در بمباران اتمی دو شهر هیروشیما و ناکازاکی در ژاپن، در کسری از ثانیه قریب به 3 هزار نفر را به کام مرگی دلخراش از مواد کشنده رادیواکتیو فرستاد و همچنین درجنگ ویتنام بیش از 75 میلیون لیتر سموم شیمیایی بر سر روستائیان ویتنامی فروریخت و صدها هزار هکتار جنگل را از بین برد. اثرات این مواد سمی موجب مرگ قریب به 300 هزار تن در ویتنام شد و صدها هزار کودک با انواع معلولیت ها و نواقص مادرزادی متولد شدند.
در نهایت ایران از قربانیان اصلی حملات شیمیایی در جنگ تحمیلی با عراق بود. صدام حسین، با کمک امریکا به تسلیحات شیمیایی دست یافت و در برابر دیدگان بی تفاوت جهانیان، از این تسلیحات مرگبار علیه نظامیان و غیر نظامیان ایران و غیر نظامیان عراقی استفاده کرد. در آن سال ها که نیروهای بعثی عراقی بر روی رزمندگان ایرانی در جبهه های جنگ انواع سلاح های شیمیایی می ریختند، کمپانی های امریکایی و اروپایی به دستور دولت های غربی، قوی ترین سلاح ها را در اختیار صدام قرار می دادند تا از شکست دیکتاتور بغداد در جنگ با ایران جلوگیری کنند. این رفتار سبب شد تا صدام در سال 1988، فاجعه انسانی را در شهر حلبچه عراق بوجود آوَرَد و بیش از 55 هزار زن، مرد وکودک را به کام مرگ بکشاند.
در واقع با توجه به چنین سابقه ای، امریکا، به عنوان قاضی و رهبری جهان ظاهر می شود و برای برقراری امنیت در جامعه بین الملل دولت سوریه را به اتهام به کارگیری سلاح شیمیایی علیه غیر نظامیان مجازات می کند. اما در هشت سال دفاع مقدس که ایران قربانی سلاح های شیمیایی عراق شد آیا امریکا و کشورهایی که مدافع حمله ی اخیر او به سوریه بودند اقدامی کردند؟ وقتی بر سر مردم ایران (غیرنظامیان) بمب های شیمیایی ریخته می شد چرا جامعه بین الملل واکنشی نشان نمی داد که کنوانسیون چهارم ژنو و همچنین پیمان منع گسترش تسلیحات شیمیایی نقض شده است؟
کیث پرستون تحلیلگر آمریکایی در مصاحبه با خبرگزاری تسنیم تأکید کرد: حمله اخیر آمریکا به پایگاه هوایی در سوریه در راستای خدمت به منافع اسرائیل در منطقه بوده است. شواهدی وجود دارد که سالهاست نیروهای طرفدار اسرائیل در آمریکا فشار قابل توجهی را بر مقام‌های واشنگتن وارد می‌کنند تا علیه سوریه اقدام کند. وی در ادامه تصریح کرد: ترامپ نیز با شور و شوق زیادی نسبت به منافع اسرائیل در منطقه اهمیت قائل می‌شود و قصد حمایت همه‌جانبه از منافع اسرائیل را دارد. از سوی دیگر در پی حمله امریکا به سوریه ترامپ گفت: «در نتیجه اقدامات اسد، بحران پناهجویان ایجاد و منطقه بی‌ثبات شد که این موجب تهدید آمریکا و متحدانش است». در نهایت می توان حمله امریکا به سوریه را بهانه ای برای رسیدن به اهداف و منافعش در منطقه دانست.

منابع

http://aharvesal.ir
http://www.fardanews.com/fa/news/
http://www.irna.ir/fa/New
https://ir.sputniknews.com/opinion
http://parstoday.com
http://www.presstv.ir
https://www.tasnimnews.com/fa

شبنم اربابیان: کارشناسی ارشد حقوق بین الملل