تاکید بر لزوم انجام تحقیق مستقل در قبال جنایات عربستان در یمن از سوی نهادهای حقوق بشری

عفو بین‌الملل در بیانیه‌ای که همان روز (3 شهریورماه) منتشر نمود، ضمن محکوم کردن این اقدام اظهار داشت: «پس از گذشت بیش از دو سال از درگیری‌های ویرانگر در یمن، عربستان سعودی همچنان بر نادیده گرفتن قوانین بین‌المللی بشردوستانه تاکید دارد.» لین مالوف، مدیر تحقیقات خاورمیانه‌ای عفو بین‌الملل، در این بیانیه‌ اعلام کرد: «شب گذشته، نیروهای ائتلاف تحت رهبری عربستان سعودی، در شرایطی ساکنان منطقه "فج عطان" در خواب بودند، به بمباران این منطقه مبادرت کردند که در میان 14غیرنظامی کشته شده در این حادثه، 5 کودک نیز دیده می‌شود؛ این در حالی است که 3 کودک دیگر به شدت مجروح شده‌اند.» به گفته این مقام مسئول، بسیاری از مردم تا صبح روز بعد زیر آوار خانه‌هایشان گرفتار شده بودند.این در حالی است که بنا به اظهارات ساکنان محلی، در زمان حمله، هیچ هدف نظامی در این منطقه وجود نداشت.

نهادهای بین‌المللی اذعان دارند، حتی به فرض وجود اهداف نظامی، این حملات هوایی زمانی که غیرنظامیان در آن محدوده حضور دارند، هیچ توجیهی ندارد و به عنوان حملات نامتناسب شناخته می‌شود. لین مالوف در ادامه خاطرنشان کرد: «پس از این شب وحشت، سوالات جدی برای رهبران سازمان ملل متحد مطرح خواهد شد که چرا در سال گذشته تصمیم شرم‌آوری را برای حذف نام عربستان از فهرست نقض‌کنندگان حقوق کودکان در درگیری با یمن اتخاذ گردید؟»
مالوف افزود: «بر این اساس، یک درخواست فوری برای تحقیق درباره اقدامات عربستان سعودی به خاطر جنایاتی که در یمن مرتکب شده است، وجود دارد. اقدامات ائتلاف سعودی مغایر با قوانین بین‌المللی بوده و نقض حقوق بشر به شمار می‌رود». وی تاکید کرد، ما از سازمان ملل می‌خواهیم که شواهد موجود را با دقت ببیند؛ از جمله مدارس و بیمارستان‌هایی که ویرانه‌هایی از آنها برجای مانده؛ صدها نفر از جوانانی که به سبب حملات هوایی در سال گذشته جان خود را از دست داده‌اند و ... و لذا ضروری است تا در گزارش مربوط به درگیری‌های مسلحانه، این تصمیم مجددا در رابطه با کودکان مورد بازبینی قرار گیرد. عفو بین‌الملل در خاتمه این بیانیه اظهار داشت، بسیار ضروری است تا عربستان سعودی به اتهام ارتکاب جنایت و نقض حقوق بشر در یمن، بر اساس قوانین بین‌المللی تحت بررسی و بازخواست قرار بگیرد. در همین روز، دفتر حقوق بشر سازمان ملل نیز انجام تحقیقات مستقلی را در خصوص حملات هوایی اخیر مرگبار متجاوزان سعودی به یمن خواستار شد. 

همچنین جیمی مک گولدریک مسئول هماهنگ‌کننده سازمان ملل در یمن، با ابراز نگرانی شدید خود از جنایات ائتلاف عربستان سعودی خاطرنشان کرد: «این حملات نمونه‌ای از بی‌توجهی طرف‌های درگیر در یمن به سلامت غیرنظامیان است.» کارلوس مورازانی، معاون رئیس کمیته بین‌المللی صلیب سرخ نیز در حاشیه دیدار خود از منطقه مورد تجاوز جنگنده‌های ائتلاف متجاوز به رهبری عربستان سعودی در صنعا، گفت: «در پی حملات شبانه نیروهای ائتلاف به محله‌ای مسکونی در صنعا بسیار شوکه و غمگین شدم». 

معاون رئیس کمیته بین‌المللی صلیب سرخ کشتار غیرنظامیان طی حملات هوایی را اقدامی ننگین و مغایر با ساده‌ترین اصول قانون جنگ‌های مسلحانه دانست. مورازانی افزود: «براساس مشاهدات ما، هیچ اهداف نظامی در این منطقه وجود ندارد». کمیته بین‌المللی صلیب سرخ در این بیانیه بار دیگر از همه طرف‌های درگیر خواست که از هدف قرار دادن غیرنظامیان اجتناب کنند. اما در ادامه این اعتراضات، سازمان دیده‌بان حقوق بشر نیز به همراه 56 سازمان غیردولتی و بین‌المللی دیگر طی درخواستی از نمایندگان کشورهای عضو و ناظر شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد، خواهان تحقیقات بین‌المللی مستقل درباره جنایات صورت گرفته در یمن شدند.

این سازمان‌ها تاکید کردند که همچنان نقض خطرناک قوانین حقوق بشر بین‌المللی و قوانین بشردوستانه بین‌المللی در یمن صورت می‌گیرد. جان فیشر، مدیر دفتر سازمان دیده‌بان حقوق بشر در ژنو در این خصوص گفت: «اکنون بیش از هر زمان دیگری باید از اجرای تحقیق مستقل بین‌المللی درخصوص موارد نقض حقوق بشر و قوانین بین‌المللی بشردوستانه در یمن حمایت جدی شود. وی از کشورهای عضو شورای حقوق بشر سازمان ملل خواست تا در برابر فشارهای سیاسی تسلیم نشوند.
گفتنی است ائتلاف به رهبری عربستان در بیانیه‌ای ضمن اذعان به هدف‌گیری غیرنظامیان یمنی در حملات صبح جمعه به صنعا اعلام کرد، این رویداد در نتیجه یک اشتباه فنی بوده است. عربستان مدعی شد که هواپیماهایش مرکز فرماندهی و کنترل و ارتباطات حوثی‌ها در منطقه "فج عطان" در بخش جنوبی صنعا را هدف گرفته بودند. با این وجود سازمان‌های حقوق بشری همچنان از سازمان ملل خواستار تحقیق درباره این حادثه شدند. خاطرنشان می‌شود، دولت سعودی در قالب ائتلافی به رهبری خود، از سه سال پیش جنگی همه‌جانبه علیه یمن را به راه انداخته که تاکنون به کشته شدن بیش از 8 هزار نفر و زخمی شدن هزاران یمنی دیگر، انهدام ساختار زیربنایی این کشور، آوارگی میلیون‌ها نفر و شیوع بیماری‌های واگیردار و قحطی در این کشور منجر شده است. در این ارتباط صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد (یونیسف) نیز اعلام کرده که در سایه جنگ یمن، 4 میلیون و 500 هزار دانش‌آموز از رفتن به مدرسه محروم شده‌اند. با این حال سازمان ملل متحد سال گذشته، علی‌رغم انتقادات شدید گروه‌های حقوق بشری، نام ائتلاف عربستان سعودی را از فهرست سیاه ناقضان حقوق کودک حذف کرد.

مرضیه عزیزیان

پژوهشگر مسایل حقوق بشر

عکس: nytimes.com