مصاحبه اختصاصی: نژادپرستی در کانادا

مصاحبه اختصاصی سازمان دفاع از قربانیان خشونت با پروفسور شرلی استاینبرگ، استاد مطالعات انتقادی جوانان در دانشگاه کلگری کانادا، با موضوع نژادپرستی در کانادا

چندفرهنگی در کانادا به عنوان یکی از مهمترین بخش‌های حقوق و آزادی‌های اساسی در قوانین و برنامه‌های کانادا به رسمیت شناخته شده است. از سوی دیگر این کشور برای پرکردن خلاء جمعیتی و ارتقاء وضعیت اقتصادی خود اقدام به پذیرش و جذب کارگران خارجی تحصیل کرده و ماهر از کشورهای مختلف نموده است. از این رو، امروزه کانادا به عنوان یکی از چهار کشور غربی مهم در پذیرش مهاجران خارجی محسوب می‌گردد. از سوی دیگر، از زمان آغاز به کار جاستین ترودو، نخست‌وزیر کانادا در سال 2015 ، این کشور در تلاش است تا خود را به عنوان یک میزبان سخاوتمند، به ویژه برای افرادی که از جنگ و آزار و اذیت در خاورمیانه فرار می‌کنند، به تصویر بکشد. در پنج سال گذشته ، تقریباً 50،000 پناهنده سوری در کانادا ساکن شده‌اند. در مجموع 313.580 نفر تنها در سال 2019 به کانادا مهاجرت کرده‌اند. در حال حاضر بیش از 1.05 میلیون مسلمان در کانادا زندگی می‌کنند که طبق برآوردهای انجام شده انتظار می‌رود این رقم تا سال 2030 به 2،7 میلیون نفر برسد. هرچند مسلمانان در این کشور از مزایای قابل قبولی در حوزه زندگی عمومی برخوردارند اما در عین حال آنها هدف مکرر سوءاستفاده و تبعیض نژادی قرار دارند. نظرسنجی‌ اختصاصی ایپسوس برای گلوبال نیوز در سال 2019 نشان داد که بیش از یک چهارم کانادایی‌ها معتقدند که تعصب علیه مسلمانان "قابل قبول تر" شده است. با توجه به این شرایط سازمان دفاع از قربانیان خشونت اقدام به مصاحبه‌ای اختصاصی با پروفسور شرلی استاینبرگ، استاد مطالعات انتقادی جوانان در دانشگاه کلگری کانادا نمود. ایشان در زمینه‌ی اسلام هراسی و نژادپرستی در کانادا به صورت تخصصی و جدی پژوهش کرده و با جامعه کانادا آشنایی کاملی دارد. شرح مختصر این گفتگو در ذیل آمده است.

پروفسور استاینبرگ در خصوص فعالیت‌ گروه‌های ضداسلامی در کانادا به ویژه پیش از انتخابات سال 2019 و تحت فشار قراردادن نخست وزیر این کشور به بهانه اینکه مسلمانان در پی وضع قوانین شرعی خود در کانادا هستند اظهار می‌دارد: "در حالی که ما تلاش می کنیم تا خود را از سیاست آمریکا و شیوه‌های زندگی آن جدا کنیم، اما از نظر عقیدتی و فرهنگی با آنها گره خورده‌ایم. در عین حال اسلام هراسی در کانادا کم بسامدتر و کمتر آشکار است اما یقیناً این مسئله ریشه‌های کانادایی دارد." وی ادامه می‌دهد: "حدس من این است که اکثریت مسلمانانی که به کانادا مهاجرت کرده‌اند اهل پاکستان هستند، کشوری که تحت کنترل شرع نیست. در واقع، قانون شریعت همانطور که می‌دانید در اکثر کشورهای مسلمان عمل نمی‌شود." 

پروفسور استاینبرگ ادعا می‌کند که در جامعه کنونی کانادا سه موج اسلام‌هراسی وجود داشته است که عبارتند از موج قبل از حوادث 11 سپتامبر، موج حوادث 11 سپتامبر و موج بعد از حوادث 11 سپتامبر. به عقیده ایشان اسلام‌‌هراسی آنقدر پیچیده نیست که تفاوت‌های نفرت و ترس نسبت به مسلمانان و اعراب به عنوان دو گروه متفاوت را آشکار کند. به اعتقاد پرفسوراستاینبرگ اسلام هراسی مسئله‌ ترس از "دیگری" است، و در کشورهایی که فرض می‌کنند سفیدپوست هستند، هرچند که خود سفیدپوستان هم مهاجرند، "دیگری" اغلب کسانی هستند که پوست تیره‌تری دارند و بخشی از فرهنگ غالب آن جامعه به شمار نمی‌روند.
طبق مقررات جدیدی که در کبک وضع شده است که به “Bill 21” معروف است، کارمندان دولت از جمله معلمان، قضات و افسران پلیس از داشتن پوشش‌هایی که نماد مذهبی دارند منع شده‌اند. در این خصوص پروفسور استاینبرگ معقتد است این قوانین که معمولاً تحت لوای "قانون سکولاریسم" وضع می‌شوند هیچ خدمتی به جامعه کانادا نمی‌کنند و به وضوح نشان دهنده نژادپرستی، اسلام‌هراسی و سوء رفتار برای از بین بردن نمادهای مذهبی در ملاء عام است. با توجه به شهرت کانادا در حقوق بشر و برابری، این رخدادها برای اکثر جهان تکان دهنده است. وی می‌گوید: "من نگران امنیت زنان مسلمان کانادایی و توانایی آنها برای اینکه به عنوان شهروندان کانادایی، زندگی امن و آزادی داشته باشند هستم."
در خصوص جرایم مجازی و گسترش اسلام‌هراسی ایشان معتقدند که جرایم مجازی و آزارهای آنلاین، فضا را برای همه‌ کانادایی‌ها از جمله مسلمانان ناامن می‌سازد. یک نظرسنجی در کانادا در سال 2019 نشان داد که از هر 10 کانادایی 8 نفر عقیده دارند که روابط نژادی در کانادا "بسیار خوب" است؛ اما پروفسور استاینبرگ نظر دیگری دارد و معتقد است که نژادپرستی به هیچ وجه در کانادا ریشه کن نشده است و حتی این کشور به نقطه مطلوب نزدیک هم نشده است. با وجود کشته و مفقود شدن بیش از 5000 زن بومی، جلوگیری از تظاهرات مدنی قانونی و ضدنژادپرستانه توسط سفیدپوستان تندرو چنین ادعایی نمی‌تواند به واقعیت نزدیک باشد. وی می‌گوید: "متأسفانه حس نفرت و عصبانیت در کانادا وجود دارد و ما شاهد آن هستیم."
ایشان همچنین در خصوص تصویر اسلام در کانادا و رسانه‌های این کشور می‌گوید:"جهل بزرگترین دشمن ماست؛ بسیاری از کانادایی‌هایی که من با آنها گفت وگو کردم، چیزهایی درباره‌ اسلام می‌گویند که نشان دهنده‌ جهل آنهاست. برای مثال می‌گویند که قوانین شریعت را در کشورشان نمی‌خواهند؛ بدون اینکه بدانند این قوانین چه هستند یا در چه کشورهایی اعمال می‌شوند." وی ادعا می‌کند اگر بخواهیم تحقیقی کوتاه در خصوص اسلام‌هراسی و نژادپرستی داشته باشیم، خواهیم دید که از 11 سپتامبر 2001 تا کنون نزدیک به 665000 نفر در آمریکا به ضرب گلوله کشته شده‌اند درحالی که کسانی که ادعا می‌شود در حوادث تروریستی کشته شده‌اند کمتر از 4000 نفر است. وی می‌گوید: "من بر اساس نظر انتقادی به رسانه‌ها نگاه می‌کنم. این رسانه‌ها غالباً مسلمانان و عرب‌ها را به عنوان وحشی و بربر به تصویر می‌کشند."
در خصوص مبارزه با اسلام‌هراسی، ایشان حرکات مدنی و غیردولتی را مؤثر می‌داند و معتقد است دولت در این زمینه اقدام محسوسی انجام نداده است. به عنوان مثال وی اظهار می‌دارد که یکی از اقدامات مورد علاقه‌اش، حرکت گروهی از زنان مسلمان است که روی کوله پوشتی خود اطلاعیه‌ای را سنجاق کرده‌اند مبنی بر اینکه "از حجاب من سؤال کنید." آنها پیشنهاد می‌دهند که در مورد دلیل پوشیدن حجاب بحث و گفتگو کنند.

برای مطالعه متن کامل به زبان انگلیسی می‌توانید به اینجا مراجعه نمایید.