مصاحبه‌های اختصاصی: بحران یمن

مصاحبه اختصاصی سازمان دفاع از قربانیان خشونت با پروفسور آردی آیمسیس، استادیار حقوق دانشگاه کویینز کانادا و عضو گروه کارشناسان برجسته‌ بین‌المللی و محلی سازمان ملل متحد برای رسیدگی به بحران یمن با موضوع بحران یمن.

متأسفانه هفت سال از جنگ یمن و تلفات بالای انسانی در این کشور می‌گذرد. براساس برخی آمارها تاکنون بیش از صدهزار نفر در این درگیرها جان خود را از دست داده و پیامدهای وخیم اقتصادی در این کشور زندگی را برای غیرنظامیان دردناک کرده است. از سوی دیگر تلاش‌های بین‌المللی نیز برای خاموش کردن درگیری‌ها تاکنون توفیق چندانی نداشته و کمک‌های بشردوستانه با سختی و موانع زیاد تأمین می‌شود. نزدیک به 24 میلیون یمنی، که چهار پنجم کل جمعیت این کشور را تشکیل می‌دهند، به کمک‌های فوری بشردوستانه نیاز دارند. هر 10 دقیقه یک کودک به دلیل سوء تغذیه یا بیماری می‌میرد و بخش بهداشت این کشور با از دست دادن گسترده سرمایه انسانی و تخریب زیرساختها، قادر به مقابله با شیوع وبا و کرونا در این کشور نیست. بحران طولانی سیاسی حاکم بر یمن و مداخله نظامی با هدایت عربستان سعودی بر همه جنبه‌های زندگی انسانی در این کشور سایه افکنده است. نزدیک به 80 درصد مردم در فقر شدید زندگی می کنند و 90 میلیارد دلار از تولید اقتصادی این کشور از بین رفته است. این در حالیست که ناظران بینالمللی و کارشناسان سازمان ملل متحد استدلال می‌کنند که طرف‌های درگیر مرتکب جنایات جنگی و نقض فاحش حقوق بشر نیز شده‌اند.

با توجه به این شرایط پیچیده و نقض گسترده حقوق انسانی در یمن، سازمان دفاع از قربانیان خشونت اقدام به مصاحبه با پروفسور آردی آیمسیس، استادیار حقوق دانشگاه کویینز کانادا و عضو گروه کارشناسان برجسته بین‌المللی و محلی سازمان ملل متحد برای رسیدگی به بحران یمن نمود تا جنبه‌های مختلف این بحران را بررسی نماید. پروفسور آیمسیس 12 سال در سازمان ملل متحد فعالیت داشته و با آژانس‌های مختلف آن از جمله کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان همکاری داشته است.

در ابتدای این مصاحبه از پروفسور آیمسیس در خصوص اقدامات جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا از جمله لغو حمایت این کشور از عملیات تهاجمی علیه یمن و نیز تعلیق موقت فروش سلاح به عربستان سعودی و امارات متحده عربی و در نتیجه امید به بهبود وضعیت یمن در ماه‌های آتی سئوال شد. ایشان در پاسخ به این سئوال اظهار داشتند که گروه متخصصان دائماً از جامعه جهانی درخواست داشته‌اند تا صلح در این کشور برقرار شده و به رنج غیرنظامیان پایان داده شود. در این راستا، ایالات متحده با توجه به سطح نفوذ خود در طرف‌های درگیر، از جمله از طریق انتقال سلاح به عربستان سعودی و سایر اعضای ائتلاف، نقشی اساسی در پایان دادن به این جنگ ایفا می‌کند. اعلامیه اخیر رئیس جمهور بایدن مبنی بر اینکه ایالات متحده "به تمام حمایتهای آمریکا از عملیات تهاجمی در جنگ یمن، از جمله فروش تسلیحات مربوطه" پایان می‌دهد، موجب دلگرمی این کارشناسان شده است. این درحالیست که ایالات متحده همچنان متعهد است که تسلیحات صرفاً دفاعی سعودی‌ها را تأمین کند، لذا هنوز مشخص نیست که در عمل چگونه اوضاع تغییر خواهد کرد.

با توجه به اینکه سازمان ملل متحد در خصوص قحطی در یمن و نیز عدم امنیت غذایی در این کشور هشدار داده است و نیز مردم یمن به کمک‌های بشردوستانه وابسته هستند از پروفسور آیمسیس سئوال شد که آیا ایشان انتظار دارند بحران انسانی در این کشور تشدید شود؟ وی در این خصوص اظهار داشت که گروه کارشناسان به طور خاص از وضعیت انسانی یمن نگران است و بیش از آن نگران عدم اختصاص بودجه به کمک‌های انسان‌دوستانه‌ بین‌المللی است که بدون شک اوضاع را در این کشور وخیم‌تر خواهد کرد. در ادامه وی افزود ما به درخواست دبیرکل سازمان ملل متحد، آقای آنتونیو گوترش، که از جامعه جهانی خواسته است تا برای نجات مردم یمن از قحطی به فوریت اقدام کنند، پیوسته‌ایم.

پروفسور آیمسیس در خصوص وضعیت نهادهای دولتی و نقش آنها در وضعیت اقتصادی این کشور نیز اظهار داشت: «همانطور که در آخرین گزارش گروه متخصصان آمده است، عواملی وجود دارد که در کاهش قابل توجه قدرت خرید یمنی‌ها نقش داشته است. سیستم دوگانه بانک مرکزی که دسترسی یمنی‌ها به پول نقد را از سال 2016 محدود کرده است، منجر به ایجاد و تنظیم ارزهای جایگزین شده و بی ثباتی بیشتری در اقتصاد این کشور ایجاد کرده است. به عنوان مثال، بانک مرکزی یمن در سال 2016 توسط رئیس جمهور هادی به عدن منتقل شد و چاپ اسکناس‌های جدید را آغاز کرد در حالی که بانک مرکزی در صنعا نیز اسکناس‌های جدیدی را چاپ نموده است. لذا وجود ارزهای دوگانه منجر به افزایش قابل توجه کارمزد برای انتقال پول شده و مشکلات مالی را در این کشور بیشتر نموده است».

ایشان در خصوص مأموریت‌شان نیز اظهار داشتند که یکی از عناصر کلیدی مأموریت ما مرتبط با مطالبه کردن پاسخگویی برای موارد نقض حقوق بشر و حقوق بین‌المللی بشردوستانه از سال 2014 در یمن است. گروه کارشناسان بر نیاز به محقق کردن راهکارهایی برای قربانیان از جمله غرامت به آسیب‌دیدگان تأکید کرده است اما متأسفانه راهکار و چشم‌انداز مؤثری را در پیش‌رو نمی‌بیند. شرایط یمن به گونه‌ای است که در آن معافیت از مجازات، همه‌گیر،‌ نظام‌مند و گسترده است. شوربختانه با ورود بحران یمن به هفتمین سال خود، شرایط میدانی در وضعیت بدتری قرار دارد،‌ و غیرنظامیان بار جنگ را بر دوش می‌کشند و وعده‌ای برای پاسخگویی شنیده نمی‌شود. در طول سه دوره‌ گزارشگری پیشین، گروه کارشناسان مجموعه‌ای از نقض‌های حقوق بشر توسط همه‌ طرفین درگیر در جنگ یمن، از جمله موارد مربوط به عملیات نظامی نیروهای ائتلاف را گزارش کرده است. بر اساس یافته‌های تحقیقی این گروه، ما هشدار داده‌ایم که دسترسی به خدمات پزشکی عمیقاً به واسطه‌ جنگ در یمن تحت تأثیر قرار گرفته و نظام سلامتی در معرض فروپاشی قرار دارد. همه‌گیری کرونا در زمانی بروز کرده که تنها نیمی از مراکز درمانی، مشغول به خدمات‌رسانی هستند. گروه کارشناسان باور دارد که دبیرکل سازمان ملل و فرستاده ویژه او تلاش‌های مضاعفی خواهند نمود تا درگیری یمن را هرچه زودتر حل و فصل کنند.

برای مطالعه متن کامل به زبان انگلیسی به اینجا مراجعه نمایید.