تجمعات اعتراضی مسالمت‌آمیز و واکنش‌های خشونت‌بار پلیس آمریکا

دفتر کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل، روز چهارشنبه ۱۵اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۰، گزارشی در خصوص اقدام کارشناس سازمان ملل در تقبیح قوانین جدید ایالات‌متحده در راستای هدف قراردادن تظاهرات مسالمت‌آمیز و تظاهرات موسوم به «جان سیاه‌پوستان ارزشمند است»، منتشر کرده است. کلمان وول ، گزارشگر ویژه در زمینه حقوق اجتماعات و تجمعات مسالمت‌آمیز، گزارشی مبنی بر قوانین جدید در ایالت‌های فلوریدا و اوکلاهما در خصوص سرکوب تظاهرات عدالت‌خواهانه نژادی و جنبش «جان سیاه‌پوستان ارزشمند است» منتشر کرد. وی معتقد است این قوانین با حقوق بین‌الملل و حمایت قانون اساسی آمریکا از حق برگزاری تجمعات صلح‌آمیز در تناقض است. در این قوانین به مفاهیم ابهام‌آمیزی از جمله، «شورش»، «هراس‌افکنی اوباش» و «مسدودسازی» و حق برخوردار شدن پلیس از اختیارات فراگیر در راستای ارعاب و جرم‌سازی از فعالیت‌های مشروع معترضین، و اِعمال هرگونه محدودیت بر سر راه این آزادی‌های بنیادین اشاره شده است.
قوانین جدید اتخاذ شده به‌عنوان بخشی از تلاش‌های مداوم در راستای تحدید اعتراض‌های صلح‌آمیز و تظاهرات عدالت‌خواهانه نژادی که در پی قتل جورج فلوید در سال ۲۰۲۰ میلادی در سراسر آمریکا به وقوع پیوست و هدف قراردادن اعتراض‌های خیابانی و عدالت‌خواهانه نژادی به کار می‌روند. در چند ماه اخیر، حدود ۹۳ لایحه ضد اعتراضی در ۳۵ ایالت آمریکا از ماه مه سال ۲۰۲۰ میلادی پیشنهاد شده و علاوه بر قوانین جدید ایالات فلوریدا و اوکلاهما، پیش‌نویس قوانین ضد اعتراضی در دست‌کم ۷ ایالت دیگر نیز در حال اجرایی شدن هستند.
در این گزارش به جرم جدید «هراس‌افکنی اوباش» و جرم انگاشتن اقدام ۳ یا تعداد بیشتری از افرادی که دارای قصد مشترک و تهدید به استفاده قریب‌الوقوع از زور در راستای ناگزیر کردن افراد داشته‌اند، و تلاش جهت تغییر دیدگاه مقام‌های دولت، در زمینه اعتراضات و حق مشارکت در تجمعات صلح‌آمیز اشاره شده‌است. بدین ترتیب می‌توان گفت که این تعریف فراگیر می‌تواند هرگونه اقدام حمایتی و اعتراضی مشروع از سوی گروهی کوچک -حتی یک گروه ۳ نفره- را نیز شامل شود، اقدامی که از سوی مقام‌های اجرای قانون تهدید‌آمیز به شمار می‌آید. در این قانون برای سازمان‌هایی که با افراد متهم به ارتکاب برخی از جرایم مانند مشارکت در تجمعات غیرقانونی، شورش و یا تحریک به شورش، همکاری می‌کنند، جریمه‌ای ۱۰ برابر بیشتر از جریمه‌‌ی یک فرد در نظر گرفته شده است.
در این قوانین فضایی مناسب برای اِعمال خشونت و ایجاد مصونیت نیروهای پلیس علیه معترضان مسالمت‌جویی که مجروح یا حتی کشته می‌شوند، ایجاد شده است. به‌عنوان مثال، قانون ایالت اوکلاهما از راننده‌ای که با بی‌اعتنایی، فردی را که در حال گریز از یک شورش است، مجروح کرده و یا می‌کشد، حمایت می‌کند و یا طبق قانون ایالت فلوریدا متهم یک پرونده مدنی می‌تواند با اتکا به این توجیه که چون به فردی شورشی آسیب زده یا وی را به قتل رسانده، از مسئولیت خود در این زمینه شانه خالی کند. به اعتقاد حامیان جامعه مدنی، فراهم شدن چنین مصونیتی انگیزه لازم برای اقدامات گروه‌های سفیدپوست نژادپرست و اِعمال خشونت بیشتر در قبال معترضان جنبش «جان سیاهان ارزشمند است»، را تقویت می‌کند. کارشناسان سازمان ملل در خصوص استفاده افراطی پلیس از زور در تظاهرات صلح‌آمیز نیز ابراز نگرانی کرده‌اند. آنها همچنین به ضرورت اقدام مقامات آمریکا در اجرای اصلاحات در راستای حمایت از مشارکت‌کنندگان تجمعات صلح‌آمیز و واکنش‌های خشونت‌بار پلیس و پرداختن به نژادپرستی در نظام عدالت کیفری اشاره کرده‌اند.

تیم پژوهشی سازمان دفاع از قربانیان خشونت

https://www.ohchr.org/EN/NewsEvents/Pages/DisplayNews.aspx?NewsID=27060&LangID=E