کودکان سوری در سال جدید تحصیلی

نا امنی، آشوب و درگیری سوریه را به تلی از ویرانی و خرابی تبدیل کرده است. در جای جای این کشور زیبای خاورمیانه هر روز آتش و دود است که بر آسمان نقش می بندد و خاکستر سیاه رنگی که بر صورتکان کودکان مظلوم این سرزمین می نشیند.
با شروع سال تحصیلی جدید در شهرهای سوریه خبری از تب و تاب مدرسه و نشاط آغازی نو وجود ندارد. شهر ها یا ویران شده اند یا خط مقدم در گیری می باشند.
در شهر هایی مانند دمشق زندگی مردم به سختی می گذرد. فقر شدید، سوء تغذیه، نبود امکانات اولیه ای که بتواند خانواده ای را برای شروع سال تحصیلی جدید آماده سازد همه باعث نا امیدی خانواده ها و فرزندانشان برا ی شروع دوباره مدرسه شده است. سرنوشت کودکان آواره که در اردوگاه های آوارگان در کشور های همسایه مثل اردن، لبنان، ترکیه،.... زندگی می کنند نیز بسیار مبهم و درد ناک می باشد.
طبق آمار یونیسف حدود 5000 مدرسه در سوریه ویران شده و یا تبدیل به مراکز نظامی گردیده است.در سال گذشته بیست درصد کودکان سوری زیر آتش گلوله و بمباران به مدرسه رفته اند. در مناطق زیر سلطه داعش خشونت، وحشت و ترسی مضاعف که گریبانگیر مردم است دیگر مجالی برای آموزش و مدرسه باقی نمی گذارد. آن دسته از مردمی هم که هنوز نتوانسته اند از قسمت هایی که تحت کنترل دیگر مخالفان نظام می باشد فرار کنند، هر روز زیر آتش گلوله و بمباران فرزندان خود را به مدارسی می فرستند که یا ویران شده است و یا معلم یا کادر آموزشی در آن باقی نمانده است. این چهره تلخ جنگ سوریه است؛ چهره ای که آرام آرام روی تاریک و زشت خود را به دروازه های اروپا رسانیده و غرب را با آن مواجه ساخته است. طبق آخرین آمار یونیسف بیش از 2000000 کودک سوری در داخل سوریه و 70000 کودک در خارج از این کشور امسال از خدمات آموزشی و تحصیل محروم می باشند.50000 معلم سوری یا فرار کرده اند و یا در جنگ کشته شده اند.
برای رفع و کمرنگ تر کردن مشکلات روانی کودکان، سازمان یونیسف با همکاری چند نهاد مردمی در برخی اردوگاه ها اقداماتی را ازجمله کارگاه های آموزشی، برپایی دوره های روان درمانی جمعی و ...انجام داده است.
اما زخم روحی ناشی از جنگ آسیب های فروانی را به مردم سوریه مخصوصا کودکان وارد نموده است. کودکانی که شاهد یکی از تلخ ترین فجایع انسانی معاصر بوده اند. فلیم هایی در فضاهای مجازی از کودکان سوری وجود دارد و آنان را در حال تقلید از داعش نشان می دهد. صحنه های تلخ از بازی های کودکانه در حالی که نمی توان آن را بازی کودکانه نام نهاد بلکه خشونتی است که در روح و عمق وجود این کودکان در طول جنگ و آشوب چند ساله نهادینه شده و آسیب های غیر قابل جبرانی را بر پیکره انسانی جامعه امروز و آینده سوریه وارد نموده است.

بسیاری از کودکان به علت فقدان والدینشان مجبورند برای تامین معاش باقی اعضای خانواده در خارج از اردوگا ها و در شهر های اطراف کار کنند و نمی توانند هیچ گاه در این کلاس ها شرکت کنند. چهره کودکانی که در ساعات مدرسه در شهرهایی که پذیرای آوارگانند مشغول کار و حتی تکدی گری می باشند، دیر زمانی است که برای ساکنان این شهر ها عادی شده است.به گفته رانا معلم لبنانی که خود نیز مادر است "دیدن هر روزه کودکانی که هر صبح به جای رفتن به مدرسه مشغول جستجو در زباله ها و یا تکدی گری در خیابان می باشند قلب هر مادری را به درد وا می دارد. فکر کردن به این بچه ها و سرنوشت آنان غم هر روزه مادران و معلمانی مانند من است". کودکان کم توان جسمی و ذهنی در این میان به فراموشی سپرده شده اند. گویی که دیگر در این میان کسی پاسخگوی نیاز های این عده نمی تواند باشد و یا حتی به آن فکر نماید.
با افزایش حجم کمک های مالی و انسانی به دانش آموزان آواره یا جنگ زده شاید بتوان برخی از مشکلات کوتاه مدت آنان را حل نمود، اما نمی توان از گسترش یک فاجعه انسانی جلو گیری نمود. یکی از مشاورین یونیسف در امور آموزش می گوید "شوق یادگیری و آموزش دارد از میان کودکان سوری رخت بر می بندد." و این خود به تنهایی سر آغاز یک فاجعه انسانی جدید است که شاید بتوان آن را بحران آموزش در منطقه نامید. بحرانی که امروز از مرزهای سوریه فراتر رفته و آرام آرام ریشه می دواند.
با پایان جنگ جهانی دوم جامعه جهانی با هدف پایان بخشیدن به مصایب بشری در راستای تحقق صلح جهانی اقدامات جامع جمعی بسیاری را به اجرا گذارده است که بارزترین آن سازمان ملل متحد و نهادهای وابسته به آن می باشد ولی متاسفانه بحران امروز در سوریه، عراق، یمن و... نشان دهنده آن است که منافع حکومت های محلی و قدرت های جهانی فراتر از صیانت و حفظ حقوق اولیه انسانی در صحنه جهانی است.

زهرا میرابیان
کارشناس علوم سیاسی

منابع:
http://whttp://www.un.org/apps/news/story.asp?NewsID=51880#.VfqHZBGqqko
http://www.theguardian.com/world/2015/sep/15/first-day-school-damascus-syria-aggression-common-education-war
http://www.unicef.org/emergencies/syria
http://unhcr.org/FutureOfSyria/the-challenge-of-education.html