آثار تحریم ها بر روند درمان بیماران سرطانی در ایران

عضو هیئت مدیره مرکز گامانایف و رئیس کل پیشین سازمان نظام پزشکی، دکتر علیرضا زالی، تاکید کرد که تحریم منبع کُبالت تنها دستگاه گامانایف در ایران، از سوی آمریکا، بیماران ایرانی و غیرایرانی زیادی را از این درمان محروم کرده است. اساسا، گسترش سرطان و درمان آن در کشور از مشکلات مهم حوزه¬ی سلامت محسوب می¬شود. روزنامه شرق (1) در گزارشی، نوشت: بر اساس آمار، هر سال حدود صد هزار نفر به جمعیت مبتلایان به سرطان در کشور افزوده می‌شود. همچنین، در برخی از انواع این بیماری، ازجمله سرطان‌های دستگاه گوارش، در ایران بیماران حدود یک دهه جوان‌تر از بیماران همین بیماری‌ها در سایر کشورهای جهان هستند.
از سویی، درمان بیماران سرطانی، از جنبه‌های مختلف اجتماعی و اقتصادی با چالش‌های زیادی روبرو است. بعضا در ایران، فرصت‌های طلایی درمان به دلیل تشخیص دیرهنگام از دست می‌رود. در این میان هر روز شاهد گسترش علم و دانش پزشکی در زمینه تشخیص و درمان انواع امراض به‌ویژه سرطان‌ها و تومورهای بدخیم و خوش‌خیم در ایران و جهان هستیم. شیمی‌درمانی، پرتودرمانی، گامانایف و سایبرنایف، انواع مهم و کاربردی درمان سرطان و حذف تومورهای خوش‌خیم و بدخیم است.
حدود ٧٠ درصد سرطان‌ها در انواع خود بنا بر تشخیص پزشکان متخصص در بخش‌هایی از مسیر درمانی به رادیوتراپی نیاز دارند که این روش می‌تواند درمانی قطعی و تکمیل‌کننده جراحی یا شیمی‌درمانی محسوب شود. در برخی موارد، رادیوتراپی برای مبارزه با سلول‌های سرطانی و بدخیم به تنهایی کافی است و در برخی موارد دیگر، باید از روش‌های تکمیلی نیز استفاده کرد. در میان درمان‌ها، گامانایف یا همان رادیوسرجری را می‌توان در زمره روش‌های دقیق بسیار تخصصی و با فناوری نوین قرار داد. بهره‌گیری از اشعه گاما با دقتی حیرت‌آور به منظور آسیب‌رساندن به بافت سرطانی و سلول‌های تومورال تهدیدکننده سلامت، بدون آسیب‌رساندن به بافت سالم اطراف از سوی دستگاه گامانایف (که همانند چاقوی جراحی عمل می‌کند)، درواقع انقلابی در این مسیر ایجاد کرده است.
در گذشته در برخی موارد درمانی، افراد دچار آسیب‌های غیرقابل بازگشت ازجمله نابینایی، فلج اندام‌ها، اختلال در گفتار و بی‌اختیاری‌های رفتاری می¬شدند، اما امروزه با بهره گیری از روشهای نوین مانند گامانایف، می‌توانند محل و موقعیت دقیق غده سرطانی یا توده خوش‌خیم مزاحم را از نظر جغرافیایی، شناسایی و با هدف قراردادن آن به وسیله اشعه گاما به طور غیرقابل تصوری، توده سرطانی را حذف و بیماری را درمان کنند.
مرکز گامانایف ایران وابسته به بنیاد خیریه کامرانی در طول ١٥سالی که از راه‌اندازی آن می‌گذرد، توانسته بالغ بر ٩ هزار بیمار سرطانی را با استفاده از ‌این ‌روش پیشرفته درمانی، مداوا کند. این در شرایطی است که نتایج درمان رضایت‌بخش آن در قالب مقالات علمی و پژوهشی به نام ایران در جوامع علمی و پژوهشی سراسر جهان مطرح و به ثبت رسیده است.
اما متأسفانه در یک‌سال اخیر، به دلیل تحلیل‌رفتن منبع اشعه‌ساز این دستگاه که همان کبالت ٦٠ رادیواکتیو است، امکان ادامه فعالیت از آن سلب شده و تقریبا سالانه حدود هزار (و شاید بیش از این رقم) بیمار مبتلا به انواع تومور‌های مغز آواره و سرگردان می‌شوند و بسیاری از آنان که درمان شده، ولی نیاز به پیگیری‌های سالانه یا کوتاه‌مدت از طریق این دستگاه را دارند، مجبور به سفر به کشورهای دارای این تکنولوژی و تحمل هزینه‌های گزاف هستند. تحریم‌های آمریکا اگرچه با برجام دستخوش تغییرات شد، اما با روی‌کارآمدن دونالد ترامپ، چهره¬ی خود را به‌گونه‌ای جدید نشان داد. بازنگری تحریم‌ها از سوی دولت جدید آمریکا، خزانه‌داری این کشور را از دادن مجوز لازم برای فروش قطعه‌ها و لوازم دستگاه گامانایف به ایران منع کرده است. درمانی که در کشورمان با کمتر از پنج میلیون تومان انجام می‌شد، به‌دلیل تعطیلی دستگاه پیرو ضعیف‌شدن چشمه کبالت مولد اشعه گاما، اکنون باید با چندین‌برابر قیمت و تحمل هزینه و سرگردانی در سایر نقاط جهان، از جمله کشور همسایه، ترکیه، در اختیار بیماران قرار گیرد.
مهندس «فریبرز کامرانی» در پاسخ به این پرسش که چرا اقدامی جدی برای راه‌اندازی مجدد دستگاه نشده است، گفت: «تهیه کبالت ٦٠ در ایران امکان‌پذیر است، اما مهم‌تر از آن رباتی است که باید این چشمه اشعه را در دستگاه گامانایف نصب کند. این ربات جزء فناوری‌های بالا محسوب می‌شود. اگرچه ماهیت سوئدی دارد، اما درحال‌حاضر از سوی شرکتی کانادایی که سهام‌داران آمریکایی آن را در اختیار دارند، تولید می‌شود. به دلیل انحصاری‌بودن شرکت آمریکایی و تحریم‌های اخیر و همچنین همراهی‌نکردن خزانه‌داری آمریکا، تاکنون پاسخ جدی‌ای مبنی‌بر رفع مشکل در آینده دریافت نکرده‌ایم، اما امید می‌رود به‌زودی به نتایجی مثبت برای بیماران دست پیدا کنیم.» او ادامه داد «درمان‌های سرطان در جهان در حال توسعه و پیشرفت‌اند و امیدواریم بتوانیم در کنار یکدیگر، با همت متخصصان و جراحان مغز و اعصاب و رادیوتراپی انکولوژی ایران بهترین و شایسته‌ترین خدمات را به هم‌وطنان عزیز ارائه دهیم».

منبع: 

1.http://www.magiran.com/npview.asp?ID=3651833