مصاحبه‌‌های اختصاصی: پیامدهای امنیتی خروج آمریکا از برجام و اثرات بشردوستانه تحریم‌ها...

مصاحبه اختصاصی سازمان دفاع از قربانیان خشونت با پروفسور ادوارد وستنیج، استاد علوم سیاسی و مطالعات بین‌الملل دانشگاه اوپن بریتانیا با موضوع پیامدهای امنیتی خروج آمریکا از برجام و اثرات بشردوستانه تحریم‌ها علیه ایران. 

در ماه می 2018، آقای ترامپ خروج ایالات متحد آمریکا از برجام را اعلام کرد. نظرسنجی‌های صورت گرفته در این خصوص حاکی از آن است که بیشتر آمریکایی‌ها موافق باقی ماندن آمریکا در این توافقنامه بودند، چرا که به عقیده آنها این توافق می‌توانست باعث شود که کشورشان امن‌تر گردد. براساس این نظرسنجی، قبل از اعلام این تصمیم، 63% مردم آمریکا مخالف خروج این کشور از برجام بودند. بعد از این اقدام که موافقان و مخالفانی نیز داشت، مجدداً آمریکا تحریم‌هایی را علیه ایران وضع کرد. در این خصوص مصاحبه‌ای با پروفسور ادوارد وستنیج صورت گرفته است که مهمترین بخش‌های آن در ذیل آمده است.

در خصوص پیامدهای خروج آمریکا از برجام برای صلح و امنیت جهانی پروفسور وستنیج معتقد است که این اقدام آمریکا حرکتی سیاسی بود که نشان از آن دارد که دولت فعلی ایالات متحده برای توافقنامه‌های بین‌المللی شناخته شده یا دیدگاه‌های متحدانش اهمیتی قائل نیست. جمهوری اسلامی ایران حق دارد برنامه هسته‌ای صلح آمیز و غیرنظامی داشته باشد. هنوز هم یکی از دقیق‌ترین رژیم‌های بازرسی و محدودیت‌های برنامه هسته‌ای (توسط آژانس انرژی اتمی سازمان ملل) علیه ایران اعمال می‌شود. خروج آمریکا از برجام بالقوه برای صلح و امنیت جهانی منفی است. وی معتقد است این اقدام ضمن تحریک اقدامات ضدایرانی می‌تواند منجر به افزایش قابل ملاحظه بی‌ثباتی در منطقه شود. از لحاظ انسانی نیز این اقدام تأثیرات قابل ملاحظه‌ای را در زندگی مردم ایجاد می‌کند، ایشان به ویژه دسترسی مردم به داروهای خاص را از جمله پیامدهای غم‌انگیز این تصمیم می‌داند.
به عقیده پروفسور وستنیج شکاف بین اروپا با آمریکا جدیست ولی آنها از بالاگرفتن این تنش‌ها اجتناب می‌کنند. این اقدام آمریکا فرصتی برای اروپاست تا قدرت و استقلال خود در مقابل ایالات متحده را اثبات کند. از سوی دیگر واکنش آمریکا به رأی دیوان دادگستری بین‌المللی نیز تصویری غم‌انگیز بود که مسبوق به سابقه است؛ به ویژه زمانی که به دنبال برآورده کردن خواسته متحدین خود مانند عربستان سعودی و اسرائیل است. برای کشوری مثل آمریکا که به نهادها و ارزش‌های دموکراتیک خود می‌بالد شرم‌آور است که توسط دیگر لابی‌ها تحت تأثیر قرار گیرد. در خصوص تأثیر آمریکا بر مراودات تجاری با ایران، ایشان عقیده دارد که آمریکا به دلیل جایگاهی که در تجارت جهانی دارد می‌تواند بر شرکت‌های بازرگانی که غالباً خصوصی هستند تأثیر گذارده و آنها را از معامله با ایران بازدارد؛ هرچند که این اقدام، اقدامی غیرعادلانه است. اما از سوی دیگر معتقد است که نباید ظرفیت مردم برای ایجاد راه‌حل‌های خلاقانه را نادیده گرفت، آنها می‌توانند باعث کاهش اثرات تحریم‌ها شوند.
وی نسبت به حل این مسئله در دوره ریاست جمهوری آقای ترامپ چندان خوش‌بین نیست؛ چرا که به علت نادیده گرفتن دغدغه‌های ایران توسط دولت فعلی آمریکا، ادامه دادن به مواضع خصومت‌آمیز گذشته، حمایت از گروه‌های مخالف و پروبال دادن به کشورهای عربی مثل عربستان سعودی چندان نمی‌توان به پیروزی دیپلماسی امیدوار بود. به نظر ایشان برای ایران، اتحادیه اروپا و کشورهای مهم آسیایی مانند هند و چین بسیار حائز اهمیت است که راهی را برای مواجهه با خصومت‌های دولت فعلی ایالت متحده آمریکا علیه ایران بیابند.