آیا بمباران بیمارستان در غزه مصداق جنایت علیه بشریت است؟

جنایت علیه بشریت، رفتاری است که متضمن نقض شدید حقوق بشر بوده یا اینکه نهایتاً منتهی به آن می‌شود. این جرم عمداً توسط یک دولت، یا از طرف یک دولت، به‌عنوان بخشی از یک سیاست گسترده یا سازمان‌یافته، معمولاً علیه افراد غیرنظامی، در زمان جنگ یا صلح، انجام می‌شود. ماده 7 اساسنامه دیوان کیفری بین‌المللی، جرائم علیه بشریت را به‌عنوان اعمال خاصی تعریف می‌کند که به‌عنوان جزئی از یک حمله سیستماتیک یا گسترده نسبت به یک جمعیت غیرنظامی با علم به آن حمله ارتکاب یافته باشد. بنابراین، ایجاد مسئولیت کیفری در قبال ارتکاب یک جرم علیه بشریت، نیاز به اثبات ارتکاب قتل عمد، نابودسازی، به بردگی گرفتن، اخراج یا کوچ اجباری، تجاوز جنسی، بردگی جنسی، فحشای اجباری دارد. این اعمال باید به‌عنوان بخشی از یک حمله گسترده یا سیستماتیک، بر ضد هر جمعیت غیرنظامی، به وسیله یک مرتکب با علم به وجود آن حمله و متعاقب یک سیاست دولتی یا اغماض دولت ارتکاب یافته باشند.
آنچه در حمله هوایی مورخ ۱۷ اکتبر ۲۰۲۳ به بیمارستانی در غزه صورت گرفت، در قالب «حمله و بر ضد یک جمعیت غیرنظامی» و به صورت «گسترده» و «سازمان‌یافته» و «عامداً» صورت گرفت. منظور از جمعیت غیرنظامی، افرادی است که نظامی محسوب نمی‌شوند یا اگر نظامی هستند در مخاصمات مسلحانه شرکت ندارند. جمعیت مورد هدف حمله در غزه، غیرنظامی بوده و مکان مورد هدف، بیمارستانی بوده که جزو اماکن ممنوعه برطبق اسناد بین‌المللی در مخاصمات مسلحانه به‌شمار می‌رود. ماده ۱۸ کنوانسیون چهارم ژنو تأکید می‌کند، بیمارستان‌های غیرنظامی که برای پرستاری مجروحین و بیماران و معلولین و زنان باردار تشکیل می‌شوند در هیچ موردی نباید مورد حمله قرار گیرند بلکه در هر زمان باید توسط دولت‌های متخاصم محترم شمرده و حمایت شوند. منظور از گستردگی این است که حمله به صورت وسیع و علیه عده قابل توجهی از مردم غیرنظامی صورت گیرد. در حمله به بیمارستان غزه بیش از ۱۵۰۰ غیرنظامی کشته شده‌اند که آشکارا گستردگی این حمله را تصریح می‌نماید. منظور از سازمان یافتگی نیز این است که حمله براساس یک «برنامه تنظیم شده» و برای رسیدن به «هدف خاصی» انجام شود. همان‌چیزی که در این حمله مشاهده شده است. درواقع معیار یک حمله «سازمان‌یافته» به طبیعت سازمان‌یافته اقدامات خشـونت بـار و بعیـد بـودن احتمال رخداد تصادفی آن اشاره دارد.
این جنایت به قدری عریان بود که از سوی بسیاری از شخصیت‌های حقیقی و حقوقی به عنوان جنایت علیه بشریت قلمداد شد. در همین خصوص کمیته سوم سازمان ملل متحد این بمباران را که موجب کشته و آواره شدن اجباری غیرنظامیان فلسطینی شده وحشیانه خطاب کرده و محکوم نمود. همچنین در جریان مناظره عمومی در این کمیته، تعداد زیادی از نمایندگان کشورهای مختلف نیز حمله اخیر به بیمارستان غزه را محکوم کردند و خواستار دسترسی بدون مانع و ایمن به کمک های بشردوستانه شدند. در همین رابطه کارشناسان سازمان ملل متحد نیز بمباران بیمارستان‌ها و مدارس را جنایت علیه بشریت دانسته و آن را محکوم کردند. این کارشناسان همچنین نگرانی جدی خود را در مورد تشدید محاصره ۱۶ ساله مردم غزه از سوی اسراییل اعلام داشتند. آنها یادآوری کردند که شورای امنیت سازمان ملل متحد بارها استفاده از گرسنگی دادن به غیرنظامیان را به عنوان روشی برای جنگ محکوم کرده و اعلام داشتند که این اقدام طبق قوانین بین‌المللی بشردوستانه و جنایی ممنوع بوده و ناقض قوانین بین‌المللی بشردوستانه می‌باشد. سخنگوی آگسفام، کنفدراسیون خیریه مستقر در لندن هم اعلام کرد که بمباران یک بیمارستان جنایت جنگی بوده و خواستار ایجاد دسترسی فوری بشردوستانه به غزه شد.

تیم پژوهشی سازمان دفاع از قربانیان خشونت

https://www.un.org/unispal/document/gaza-un-experts-decry-bombing-of-hospitals-and-schools-as-crimes-against-humanity-call-for-prevention-of-genocide/
https://www.aa.com.tr/en/europe/bombing-a-hospital-is-a-war-crime-oxfam/3023925