نگاهی به گزارش دبیرکل در خصوص‌ ارزیابی و تخمین میزان پیشرفت اهداف توسعه پایدار

معرفی و دیدگاه
گزارش حاضر، دو برداشت کوتاه و بلند از گزارشی است که بهار امسال (۱۴۰۳) از سوی دبیرکل سازمان ملل منتشر شده و در آن یک ارزیابی تا حد ممکن دقیق از اوضاع جهانی در هفده سرفصل ذکر شده در اهداف توسعه پایدار ارائه گردیده است. همان‌گونه که در ادامه مشاهده می‌شود، محتوای گزارش عقب‌ماندگی بسیار غالب دولت‌ها را از اهداف ذکر شده نشان می‌دهد. این‌که تنها ۱۷ درصد از کلیت اهداف به نتایج مد‌نظر رسیده‌اند و مابقی تا حدی پیشرفت داشته و در حوزه‌هایی نیز اوضاع از سال ۲۰۱۵ نیز بدتر است، نشان از وضعیت خطیر جهان در حوزه‌های حیاتی‌ای همچون فقر، آموزش، محیط‌زیست، برابری، مهاجران، آلودگی، بهداشت، صلح و امنیت و ... می‌دهد. تنها شش سال تا سال ۲۰۳۰ که زمان تعیین‌شده برای رسیدن تمام و کمال به این اهداف است باقی‌مانده و مطالعه گزارش ۲۶ صفحه‌ای دبیرکل نویدبخش بهبود در فرایند فعلی نیست. فرایندی که با همه‌گیری کووید ۱۹ و همچنین افزایش درگیری‌ها و تنش‌های جهانی مانند جنگ روسیه و اوکراین، به مراتب از آن‌چه تصور می‌شد، وخامت بیشتری دارد.

 پیشینه

سازمان ملل متحد، بعد از اتمام اجلاس هزاره در سال ۲۰۰۰، هشت آرمان اصلی را با عنوان اهداف توسعه هزاره معرفی نمود. تمامی ۱۹۱ کشور عضو (در آن زمان) و ۲۲ سازمان بین‌المللی متعهد به اجرا و پیگیری این اهداف شدند. این هشت آرمان عبارت بودند از:
آرمان ۱: از بین بردن فقر مطلق و گرسنگی
آرمان ۲: دست یافتن به آموزش ابتدایی همگانی
آرمان ۳: گسترش و ترویج برابری جنسیتی و توانمندسازی زنان
آرمان ۴: کاهش مرگ‌ومیر کودکان
آرمان ۵: بهبود سلامت مادران
آرمان ۶: مبارزه با ایدز، مالاریا و دیگر بیماری‌ها
آرمان ۷: تضمین پایداری (پایایی) محیط‌زیست
آرمان ۸: گسترش مشارکت جهانی برای توسعه

در سال ۲۰۱۵، مجددا سازمان ملل با ارزیابی کاستی‌ها و نقاط قوت حرکت ۱۵ ساله جهانی بسوی اهداف توسعه هزاره، مجموعه‌ای متشکل از ۱۷ هدف را برای رسیدن تا سال ۲۰۳۰ تدوین نمود که به اهداف توسعه پایدار معروف شدند. این اهداف عبارتند از:
۱. ریشه‌کن کردن فقر
۲. ریشه‌کن کردن گرسنگی
۳. سلامتی و تندرستی
۴. آموزش با کیفیت
۵. برابری جنسیتی
۶. آب تمیز و سیستم تخلیه فاضلاب
۷. انرژی مقرون به صرفه و پاک
۸. کار شایسته و رشد اقتصادی
۹. صنعت، نوآوری و زیرساخت
۱۰. کاهش نابرابری
۱۱. ایمنی، انعطاف‌پذیری و پایداری شهرها و جوامع
۱۲. مصرف و تولید مسئولانه
۱۳. اقدام برای جلوگیری از تغییرات آب و هوایی
۱۴. حفاظت و استفاده پایدار از اقیانوس‌ها، دریاها و منابع دریایی
۱۵. مدیریت پایدار جنگل‌ها، مبارزه با بیابان‌زایی، توقف و معکوس کردن تخریب‌زمین، توقف از بین رفتن تنوع زیستی در خشکی
۱۶. صلح، عدالت و نهادهای قوی
۱۷. مشارکت برای رسیدن به اهداف

رویداد
در خردادماه ۱۴۰۳، دبیرکل سازمان ملل گزارشی را در خصوص ارزیابی کمیت و کیفیت راهی که جهان از سال ۲۰۱۵ تا سال ۲۰۲۴ برای رسیدن به این هفده هدف طی کرده منتشر نمود. در این گزارش داده‌های ۵۰ سازمان بین‌المللی در کنار شاخص‌هایی که کارگروه تخصصی اهداف توسعه پایدار در سال 2017 مشخص نموده بود، قرار داده شده و یک مرور و تصویر کلی از نقاط قوت (و البته بیشتر ضعف) آنچه جامعه جهانی تاکنون به آن رسیده ارائه می‌شود. در ذیل، ابتدا خلاصه‌ای از یافته‌های گزارش و سپس محتوایی مفصل‌تر از نکات مهم گزارش دبیرکل ارائه شده است.

خلاصه اجرایی
طبق گزارش ۲۶ صفحه‌ای دبیرکل در خصوص ارزیابی کمیت و کیفیت دستیابی به اهداف توسعه پایدار، نکات ذیل قابل طرح می‌باشند:
1) وضعیت کلی:
تنها 17 درصد از اهداف SDG در مسیر دستیابی به ضرب‌الاجل سال 2030 قرار دارند. نزدیک به 50 درصد از اهداف فقط پیشرفت حداقل یا متوسط را نشان می‌دهند و بیش از یک سوم اهداف توسعه پایدار یا متوقف شده‌اند یا پسرفت کرده‌اند.
2) چالش‌های اصلی که بر پیشرفت اهداف توسعه پایدار تأثیر می‌گذارند:
الف) همه‌گیری کرونا، درگیری‌ها و تنش‌های ژئوپلیتیکی:
همه‌گیری کووید 19، حمله روسیه به اوکراین و افزایش تنش‌های ژئوپلیتیکی تلاش‌های جهانی برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار را به شدت مختل کرده است. این رویدادها نابرابری‌های موجود را تشدید کرده و دستاوردهای کاهش فقر، گرسنگی و سایر زمینه‌های کلیدی را معکوس کرده است.
ب) افزایش فقر و گرسنگی:
فقر شدید افزایش یافته است و از زمان شروع همه‌گیری، 23 میلیون نفر دیگر در فقر شدید زندگی می‌کنند. در سال 2022 در مقایسه با سال 2019، 123 میلیون نفر بیشتر با گرسنگی مواجه شده‌اند.
پ) بهداشت، آموزش و برابری جنسیتی:
سیستم‌های بهداشت جهانی با فشار زیادی مواجه شده که این امر منجر به شکست در مبارزه با بیماری‌هایی مانند ایدز، سل و مالاریا شده است.
سیستم‌های آموزشی به شدت مختل شده‌اند و میلیون‌ها کودک فرصت‌های یادگیری را از دست داده‌اند و همین امر نابرابری‌های آموزشی را بیشتر کرده است.
پیشرفت لازم در موضوع برابری جنسیتی با مشکلات مداوم در زمینه‌هایی مانند مشارکت نیروی کار، نمایندگی سیاسی و محافظت در برابر خشونت، کند است.
ت) اقلیم و نگرانی‌های زیست محیطی
- انتشار گازهای گلخانه‌ای:
غلظت گازهای گلخانه‌ای به سطوح بی‌سابقه‌ای رسیده است، به طوری که غلظت دی اکسید کربن در حال حاضر 150٪ بیشتر از سطوح قبل از صنعتی است.
افزایش مستمر انتشار گازهای گلخانه‌ای منجر به حوادث آب و هوایی شدید، از جمله طوفان‌های شدیدتر، آتش‌سوزی‌های جنگلی و خشکسالی می‌شود.

- تأمین مالی سوخت فسیلی:
علیرغم تعهدات دولت‌ها برای حرکت به‌سمت انرژی پاک‌تر، بودجه عمومی برای استفاده از سوخت‌های فسیلی در سال 2022 بیش از دو برابر شد و اهداف جهانی اقلیم و روند حرکت به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر و دستیابی به انتشار خالص صفر را کاهش داد.
- از دست دادن تنوع زیستی:
بحران جهانی تنوع زیستی با کاهش 12% موجودات قرارگرفته در فهرست قرمز، که نشان‌دهنده افزایش خطر انقراض گونه‌ها است، همچنان بدتر می‌شود.
تخریب اکوسیستم و از بین رفتن زیستگاه‌ها در حال افزایش است و انعطاف‌پذیری طبیعی سیاره زمین و معیشت میلیون‌ها نفر را تهدید می‌کند.
ث) درگیری‌ها، جابه‌جایی‌ها و بحران‌های بشردوستانه
درگیری‌های جاری منجر به افزایش بی‌سابقه تعداد آوارگان اجباری شده است. تعداد این افراد در حال حاضر مجموعا به 110 میلیون نفر در سراسر جهان می‌رسند.
درگیری در اوکراین به تنهایی میلیون‌ها نفر را آواره کرده و سهم قابل توجهی از این افزایش را دارد.
ج) تلفات غیرنظامی:
تلفات غیرنظامیان به دلیل درگیری‌های مسلحانه بین سال‌های 2022 تا 2023 به میزان 72 درصد افزایش یافته است که نشان دهنده افزایش هزینه‌های انسانی ناشی از بی‌ثباتی جهانی است. این درگیری‌ها همچنین خدمات ضروری را مختل کرده، ناامنی غذایی را بدتر کرده و به تخریب گسترده زیرساخت‌ها منجر شده است.
چ) شکاف‌های تأمین مالی و ‌سرمایه‌گذاری
میزان کمک‌های رسمی برای توسعه در سال 2023 به 223.7 میلیارد دلار رسید که نشان دهنده تعهد به حمایت از توسعه جهانی است، اما در سال ۲۰۲۲ این کمک‌ها به کشورهای در حال توسعه کاهش یافت. ضمن آن‌که همراهی این معضل با سطوح بالای مشکلات بدهی در بسیاری از کشورهای در حال توسعه، هزینه سالانه لازم برای رسیدن این کشورها به اهداف توسعه پایدار را به ۴ تریلیون دلار رسانده است.
این شکاف ناشی از سرمایه‌گذاری ناکافی بخش دولتی و خصوصی است که با کندی رشد اقتصادی و افزایش نرخ بهره تشدید شده است.

تحولات مثبت
به گزارش دبیرکل، علی‌رغم کاستی‌های بسیار در حوزه‌های ذکر شده در فوق، اما موفقیت‌هایی نیز در کاهش میزان مرگ و میر نوزادان و همچنین مبارزه با ویروس HIV حاصل شده است.
همچنین میزان دسترسی به خدمات ضروری مانند آب تمیز، سرویس بهداشتی، و پهنای باند سیار در برخی مناطق بهبود یافته و به استانداردهای زندگی بهتر کمک می‌کند.
دبیرکل معتقد است علیرغم ناکامی‌های جهانی، بسیاری از کشورها پیشرفت قابل توجهی در تغییر اقتصاد و جوامع خود در راستای همسویی با اهداف توسعه پایدار داشته‌اند و می‌توان از آن‌ها به‌عنوان مدل‌هایی برای اینکه چگونه سیاست‌های هدفمند و همکاری‌های بین‌المللی می‌توانند نتایج مثبتی به همراه داشته باشند، یاد کرد.

                                                                                                                                                                    نگاهی جامع‌تر و دقیق‌تر به گزارش دبیرکل بر مبنای ارزیابی ۱۷ هدف توسعه پایدار

در گزارش ۲۶ صفحه‌ای دبیرکل، توضیحات مبسوطی در خصوص تمامی ۱۷ هدف مندرج در اهداف توسعه پایدار و در برخی موارد تحلیل برخی از اهداف عملیاتی‌ مندرج در ذیل هر هدف بزرگ و اصلی نیز ارائه شده. مرور و برداشتی از این بخش به شرح زیر است:

هدف1: پایان فقر در تمام اشکال و همه‌جا
تا سال 2022، 9% از جمعیت جهان در فقر شدید زندگی کرده‌اند و کشورهای کم‌درآمد در بهبود این وضعیت عقب مانده‌اند. فقر در میان کارگران کاهش یافته است، اما 241 میلیون نفر هنوز در فقر شدید زندگی می‌کنند. کووید-19 پیشرفت در مبارزه با فقر را به نصف کاهش داده و لذا کمتر از 30% از کشورها تا سال 2030 در مسیر رسیدن به این میزان هستند. خسارات اقتصادی ناشی از بلایا همچنان بالاست و دولت‌ها برای خدمات ضروری به طور متوسط 50% هزینه می‌کند و شکاف قابل توجهی بین اقتصادهای پیشرفته و نوظهور وجود دارد.

هدف 2: پایان گرسنگی، امنیت غذایی و پیشرفت تغذیه و ارتقای کشاورزی پایدار
در سال 2022، نزدیک به 10% از جمعیت جهان با گرسنگی مواجه بوده‌اند و 2.4 میلیارد نفر نیز با ناامنی غذایی. قیمت مواد غذایی در 60% کشورها به دلیل درگیری‌ها و اختلالات زنجیره تأمین به‌طور قابل توجهی افزایش یافته است. برای رسیدن به گرسنگی صفر، تغییر سیستم‌های غذایی برای پایداری و بهبود رژیم غذایی و تغذیه ضروری است. اهداف کلیدی عبارتند از: تثبیت گرسنگی جهانی در سطح 9.2% پس از کووید، کاهش توقف رشد کودکان، رسیدگی به اختلاف درآمد بین تولیدکنندگان مواد غذایی و افزایش سرمایه‌گذاری دولت در کشاورزی.
قیمت مواد غذایی در سال 2022 به بالاترین حد خود رسیده که ناشی از درگیری‌هایی مانند جنگ در اوکراین بوده است.

هدف 3: تضمین زندگی سالم و ارتقای سلامت همه سنین
پیشرفت بهداشت جهانی با چالش‌هایی که اخیراً در کاهش مرگ و میر مادران، مرگ‌های زودرس و دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی که به دلیل نابرابری‌ها و تغییرات اقلیمی بدتر شده است، بوجود آمده، در حال کاهش است. ‌سرمایه‌گذاری قابل توجهی برای دستیابی به هدف سوم توسعه پایدار تا سال 2030، به ویژه برای جمعیت‌های آسیب‌پذیر، مورد نیاز است. مرگ و میر مادران در زایمان همچنان بالاست و دو منطقه آسیای جنوبی و جنوب صحرای آفریقا 87% مرگ و میرها را تشکیل می‌دهند. نرخ مرگ و میر کودکان کاهش یافته، اما همچنان یک نگرانی محسوب می‌شود. با افزایش موارد سل و مالاریا، روند مبارزه با بیماری‌های واگیر پیشرفت مختلطی را نشان می‌دهد. پوشش درمان دارویی به ویژه برای زنان کاهش یافته است. دسترسی به خدمات بهداشتی ضروری همچنان ناکافی است و 4.5 میلیارد نفر از ساکنان کره زمین تحت پوشش این خدمات قرار ندارند. علیرغم برخی پیشرفت‌ها در پوشش واکسن، شکاف‌ها همچنان وجود دارد و کمبود کارکنان بهداشتی همچنان یک چالش است.

هدف 4: تضمین شمول و برابری کیفیت آموزش و ارتقای فرصت آموزش تمام عمر برای همه
پیشرفت به سمت هدف 4 توسعه پایدار مختلط است، نرخ فارغ‌التحصیلی بهبود یافته، اما نتایج یادگیری در خواندن و ریاضی رو به کاهش است. آموزش در دوران کودکی پس از کووید در حال بهبود است. نابرابری‌های اجتماعی- اقتصادی و جنسیتی به ویژه در مناطق روستایی و فقیرتر همچنان قابل توجه است. درحالیکه زیرساخت مدارس و دسترسی به اینترنت در حال بهبود است، بسیاری از مدارس هنوز فاقد امکانات اولیه هستند. پیشرفت آموزش معلمان به ویژه در مناطقی مانند جنوب صحرای آفریقا متوقف شده است. برای تسریع پیشرفت، تلاش‌ها باید بر ارتقای کیفیت آموزشی، تقویت برنامه‌های آموزشی دوران کودکی، گسترش یادگیری بزرگسالان، رسیدگی به نابرابری‌های آموزشی، ارتقای امکانات مدرسه و سرمایه‌گذاری در توسعه توانمندی معلمان متمرکز شوند.

هدف 5: رسیدن به برابری جنسیتی و قدرتمند کردن همه زنان و دختران
پیشرفت به سوی برابری جنسیتی با وجود برخی از پیشرفت‌های مثبت، بدلیل چالش‌های پایدار به طور قابل‌توجهی عقب مانده است. اقدامات مضر مانند ازدواج کودکان و ختنه کردن زنان در حال کاهش است، اما به سرعت کافی برای رسیدن به اهداف 2030 نیست. برابری جنسیتی در رهبری، با دستیابی به نمایندگی برابر در نقش‌های مدیریتی که پیش‌بینی می‌شود 176 سال طول بکشد، فاصله زیادی دارد. زنان همچنان با محدودیت‌هایی در زمینه حقوق جنسی و باروری روبرو هستند و خشونت گسترده را تحمل می‌کنند. شکاف‌های قانونی همچنان ادامه دارد و 55% کشورها فاقد قوانین عدم تبعیض و سهمیه‌بندی جنسیتی در پارلمان هستند. مشارکت زنان در نقش‌های سیاسی و مدیریتی به کندی بهبود می‌یابد، اما نابرابری‌ها، به‌ویژه در مالکیت زمین و دسترسی به فن‌آوری تلفن همراه، همچنان وجود دارد. اقدام فوری برای به چالش کشیدن هنجارهای تبعیض‌آمیز، اجرای قوانین حمایتی و افزایش سرمایه‌گذاری در برابری جنسیتی و رهبری زنان مورد نیاز است.

هدف 6: تضمین دسترسی و مدیریت پایدار آب و بهداشت برای همه
هیچ یک از اهداف ششم توسعه پایدار در مسیر درست قرار ندارند. تا سال 2022، 2.2 میلیارد نفر فاقد آب آشامیدنی با مدیریت ایمن و 3.5 میلیارد نفر فاقد بهداشت مدیریت شده ایمن بوده‌اند. کمبود شدید آب نیمی از جمعیت جهان را تحت تأثیر قرار داده و یک چهارم ساکنان زمین را با تنش شدید آبی مواجه کرده است. این امر با تغییرات اقلیمی تشدید شده است. در حالی که دسترسی به آب آشامیدنی و بهداشتی با مدیریت ایمن از سال 2015 بهبود یافته است، این دستاوردها برای دستیابی به اهداف 2030 کافی نیست و نیاز به افزایش قابل توجهی دارد. تصفیه فاضلاب تا حدودی پیشرفت داشته است، به طوری که از گزارش‌های ۷۳ کشوری که در این ‌خصوص اطلاعاتشان را ارسال نموده‌اند می‌توان دریافت 76٪ از آب در این کشورها حداقل مقداری تصفیه را دریافت کرده‌اند؛ اما کیفیت آب در بسیاری از مناطق رو به وخامت است. راندمان مصرف آب افزایش یافته، با این حال سطح تنش جهانی آب هم افزایش یافته است. تلاش‌های مدیریت یکپارچه آب به کندی پیش می‌رود و تنها نیمی از کشورها به هدف خود دست می‌یابند و همکاری‌های فرامرزی آب محدود است. اقدامات جهانی فوری‌تری برای رسیدگی به این مسائل حیاتی و بهبود مدیریت منابع آب مورد نیاز است.

هدف 7: تضمین دسترسی به انرژی قابل تهیه، قابل اعتماد و مدرن برای همه
در سال 2022، دسترسی جهانی به برق برای اولین بار در یک دهه به دلیل کووید-19 و درگیری اوکراین کاهش یافت و 685 میلیون نفر عمدتاً در جنوب صحرای آفریقا به آن دسترسی نداشتند. با وجود افزایش انرژی‌های تجدیدپذیر و افزایش شدت انرژی، حمایت مالی بین‌‌المللی از انرژی پاک در کشورهای در حال توسعه ناکافی است. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که 660 میلیون نفر هنوز فاقد برق خواهند بود و 1.8 میلیارد نفر تا سال 2030 به آشپزی پاک (یعنی استفاده از انرژی‌های پاک بجای زغال چوب، زغال سنگ، سرگین، چوب یا ضایعات) دسترسی ندارند. سهم انرژی‌های تجدیدپذیر در کل مصرف انرژی نهایی در حال رشد است، اما پیشرفت در بخش گرما و حمل و نقل کند است. بهبود شدت انرژی کمتر از اهداف است و جریان‌های مالی برای انرژی پاک کاهش یافته است. برای برآورده کردن هدف 7، برق‌رسانی سریع، افزایش سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر، افزایش بهره‌وری انرژی و سیاست‌های حمایتی بسیار مهم هستند.

هدف 8: ارتقای پایدار و شمول و توسعه اقتصادی پایدار، استخدام کامل و مولد و کار مناسب برای همه
پس از کاهشی شدید در سال 2020، رشد تولید ناخالص داخلی جهانی نابرابر بوده است. با پیش‌بینی رشد کند در سال‌های آینده، رشد بهره‌وری پایین‌تر از سطح قبل از کووید-19 باقی می‌ماند و خطراتی برای توسعه اقتصادی ایجاد می‌کند. اشتغال غیررسمی هنوز 58 درصد از نیروی کار جهانی را تشکیل می‌دهد و انتظار می‌رود کاهشی جزئی داشته باشد. بیکاری جهانی در سال 2023 به پایین‌ترین حد تاریخی خود رسید، اما انتظار می‌رود در سال 2024 به ویژه برای زنان و جوانان اندکی افزایش یابد.

هدف 9: ایجاد زیرساخت‌های انعطاف‌پذیر، ترویج فراگیر و پایدار صنعتی شدن و تقویت نوآوری
از سال 2022، بخش تولید به دلیل بی‌ثباتی ژئوپلیتیک، تورم، مسائل لجستیکی و کندی اقتصاد جهانی دچار رکود شده است. سهم بخش تولید از اشتغال کاهش یافته و علی‌رغم حصول پیشرفت در کاهش شدت دی‌اکسید کربن، هنوز از اهداف 2030 فاصله دارد. ارزش افزوده سرانه این بخش افزایش یافته است، اما نابرابری‌های منطقه‌ای قابل‌توجه است و کشورهای جنوب صحرای آفریقا از اروپا و آمریکای شمالی بسیار عقب هستند. شرکت‌های کوچک، به ویژه در کشورهای کم درآمد، با دسترسی محدود به منابع مالی دست و پنجه نرم می‌کنند. اگرچه انتشار دی اکسید کربن در واحد تولید ناخالص داخلی کاهش یافته، اما انتشار کلی همچنان بالاست. هزینه‌های تحقیق و توسعه و تعداد محققین افزایش یافته است، اما بسیاری از اقتصادهای در حال توسعه هنوز عقب هستند. سهم بخش فناوری در تولید اندکی کاهش یافته است.
در حالی که دسترسی پهنای باند تلفن همراه در سطح جهانی بهبود یافته است، شکاف‌ها به ویژه در اقیانوسیه و جنوب صحرای آفریقا باقی مانده است. برای پیشبرد هدف 9، تلاش‌ها باید بر تسریع گذار‌سبز، رسیدگی به نابرابری‌های دیجیتال و نوآوری و تقویت انعطاف‌پذیری در شرکت‌های کوچک متمرکز شود.

هدف 10: کاهش نابرابری در/ میان کشورها
رشد درآمد برای 40% از فقیرترین کشورها از میانگین ملی پیشی گرفته است که بخشی از آن به دلیل نقل و انتقالات مالی مرتبط با کووید-19 است، اما شکاف درآمدی بین کشورهای غنی و فقیر در طول پنج سال گذشته افزایش یافته است. تبعیض بر اساس عوامل مختلف یک نفر از هر شش نفر را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار می‌دهد و سال 2023 شاهد رکورد 35.8 میلیون پناهنده و مرگ بیش از 8000 مهاجر بود. تولید اقتصادی و درآمد کارگران کاهش یافته است که نابرابری را تشدید می‌کند. در حالی که عملکرد مالی در بانک‌ها بهبود پیدا کرده، هزینه‌های حواله جهانی اندکی کاهش یافته است. پرداختن به این چالش‌ها مستلزم توزیع عادلانه منابع، بهبود حفاظت اجتماعی، اقدامات ضد‌تبعیض و افزایش همکاری بین‌المللی است.

هدف 11: ساختن شهرها و سکونت‌گاه‌های انسانی فراگیر، امن، تاب‌آور و پایدار
از سال 2022، بیش از نیمی از جمعیت جهان در شهرها زندگی می‌کنند و انتظار می‌رود شهرنشینی تا سال 2050 به 70 درصد افزایش یابد و چالش‌های مهمی را به همراه داشته باشد. شهرها با فقر شهری فزاینده، جمعیت رو به رشد زاغه‌ها – 1.12 میلیارد نفر در سال 2022 در محله‌های فقیر نشین زندگی می‌کردند – حمل و نقل عمومی محدود و گسترش سریع شهری که از تراکم پیشی می‌گیرد و زمین‌های زیست‌محیطی را تهدید می‌کند، دست و پنجه نرم می‌کنند. بلایا به شدت زیرساخت‌های شهری را تحت تأثیر قرار داده است و دسترسی به فضاهای عمومی باز به ویژه در کشورهای کمتر توسعه‌یافته کافی نیست. در حالی که آلودگی هوا در سطح جهان کاهش یافته است، تلاش‌های بیشتری برای رعایت دستورالعمل‌های سازمان بهداشت جهانی مورد نیاز است. برای ایجاد شهرهای تاب‌آور و پایدار، فاکتورهایی همچون سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های حیاتی، مسکن مقرون‌به‌صرفه، حمل‌ونقل کارآمد، و تاب‌آوری در برابر بلایا، در کنار راهبردهایی برای مهار گسترش و افزایش دسترسی به فضای عمومی، حیاتی هستند.

هدف 12: تضمین الگوهای تولید و مصرف پایدار
بحران جهانی مصرف و تولید ناپایدار، بحران سه‌گانه سیاره‌ای، تغییرات اقلیمی، از دست دادن طبیعت و آلودگی را تشدید می‌کند. علیرغم تلاش برای توقف تخریب محیط‌زیست، حجم مصرف مواد و ردپای مربوطه به‌طور قابل توجهی افزایش یافته است. در حالی که میلیون‌ها نفر با گرسنگی روبرو هستند، ضایعات مواد غذایی با هدر رفت سالانه 1.05 میلیارد تن به عنوان یک مسئله حیاتی باقی مانده که هم‌زمان موجب افزایش انتشار گازهای گلخانه‌ای و ضرر اقتصادی می‌شود. تولید زباله‌های الکترونیکی افزایش یافته است، اما تنها بخشی از آن به درستی مدیریت می‌شود. اگرچه کشورها در حال انجام تعهدات بین‌المللی زیست‌محیطی هستند، اما افزایش یارانه‌های سوخت‌های فسیلی - که در سال 2022 به رکورد 1.53 تریلیون دلار رسید - به شدت مانع انتقال به انتشار خالص صفر شده است. برای مبارزه با این چالش‌ها، استراتژی‌های نوآورانه در هر مرحله از تولید ضروری است.

هدف 13: اقدام اقلیمی
سال 2023 با دمای جهانی 1.45 درجه سانتیگراد بالاتر از سطح قبل از صنعتی شدن، گرم‌ترین سال ثبت شده در تاریخ را رقم زد. غلظت گازهای گلخانه‌ای در بالاترین حد خود باقی مانده ‌است و سطح دی اکسید کربن 150 درصد بالاتر از سطح قبل از صنعتی شدن است. یک مطالعه در سال 2023 نشان داده که 69٪ از برنامه‌های درسی در دبیرستان‌های پایه اول به تغییرات اقلیمی و 66٪ نیز به موضوعات مرتبط به پایداری اشاره نکرده‌اند. با این حال، سه چهارم کشورها قصد دارند در برنامه‌های درسی خود برای گنجاندن این موضوعات تجدید نظر کنند. تأمین مالی اقلیم از کشورهای توسعه‌یافته به کشورهای در حال توسعه از سال 2015 تا 2020 به میزان 5 درصد افزایش یافت و به 41 میلیارد دلار رسید، اگرچه هدف سالانه 100 میلیارد دلار برآورده نشد.

هدف 14: زندگی زیر آب
اقیانوس‌ها بیش از 70% از سطح زمین را پوشانده‌اند و زندگی بیش از 3 میلیارد نفر را تأمین می‌کنند. با این حال، روندهایی مانند کاهش ذخایر ماهی‌ها، آلودگی دریایی و اسیدی شدن اقیانوس‌ها اکوسیستم‌های دریایی را تهدید می‌کند. اقدامات فوری مانند ماهیگیری پایدار، حفاظت از دریا، کاهش آلودگی و همکاری جهانی برای حفاظت از این اکوسیستم‌ها برای نسل‌های آینده مورد نیاز است.

هدف 15: زندگی در خشکی
تأکید بر اهمیت حیاتی تنوع زیستی، برای بقای بشریت ضروری است؛ با این حال، روندهای هشدار دهنده‌ای مانند کاهش بی‌امان جنگل‌ها، نرخ بالای انقراض گونه‌ها و رکود در حفاظت از مناطق کلیدی تنوع‌زیستی را برجسته می‌کند. تلاش‌ها برای مقابله با چالش‌های زیست‌محیطی جهانی، از جمله تغییرات اقلیم، از دست‌دادن تنوع زیستی، آلودگی، بیابان‌زایی و جنگل‌زدایی باید تشدید شود.

هدف 16: صلح، عدالت و نهادهای قوی
در حال حاضر چالش‌های پیچیده‌ای برای صلح و امنیت جهانی بوجود آمده است، از جمله بالاترین میزان جابجایی اجباری ثبت شده (بیش از 110 میلیون نفر) و افزایش تلفات غیرنظامی بین سال‌های 2022 تا 2023. برای رفع این مشکلات، نیاز به بازگرداندن اعتماد و تقویت چارچوب‌های صلح جهانی وجود دارد.

هدف 17: مشارکت برای اهداف
در این بخش نیاز به تمرکز بر اهمیت مشارکت‌های جهانی در امور مالی، فناوری، تجارت و داده‌ها برای توسعه پایدار است. در حالی که روندهای مثبتی وجود دارد، چالش‌هایی مانند شکاف ‌سرمایه‌گذاری سالانه 4 تریلیون دلاری برای کشورهای در حال توسعه، سطوح بالای بدهی خارجی و دسترسی محدود به اینترنت در کشورهای کم درآمد، نیاز به افزایش همکاری ‌بین‌المللی را به ویژه در جهانی که با تنش‌های ژئوپلیتیکی مواجه است، می‌توان مشاهده نمود.
ارتباط نزدیکی بین تأمین مالی، تمرکز بر شکاف‌های ‌سرمایه‌گذاری و نیاز به سرمایه‌گذاری اضافی قابل توجه برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار تا سال 2030 وجود دارد. اهمیت بسیج منابع قابل توجه برای کاهش شکاف سرمایه‌گذاری، به ویژه در زمینه‌هایی مانند انتقال انرژی مورد تأکید است.

تیم پژوهشی سازمان دفاع از قربانیان خشونت